We zitten nog middenin de crisistijd veroorzaakt door het coronavirus. Niet alleen onze gezondheid is in gevaar, maar ook onze huidige economie zucht onder de dagelijkse maatregelen die we allen ervaren. Het piept en het kraakt; afstand houden, thuisonderwijs, alternatieve werkvormen en communicatie middels beeldbellen. Ondertussen wordt er hevig gespeculeerd over het (langzaam) opheffen van de ‘intelligente lockdown’, wat ondernemend Nederland niet direct zal helpen de reeds ontstane schade, achterstanden en veranderingen teniet te doen. De mogelijke overheidsmaatregelen zijn er en ze werken, echter zijn deze ook nu nog steeds nodig, nu er nog geen einde aan de situatie lijkt te komen.
Gebruik economische noodmaatregelingen
Volgens diverse onderzoeken maakt bij 70% van de MKB-ondernemers gebruik van de diverse economische noodmaatregelen. De belangrijkste regelingen waar gebruik van wordt gemaakt zijn de tijdelijke Noodmaatregel Overbrugging voor behoud van Werkgelegenheid (NOW-regeling) en het uitstel van belastingbetalingen. Daarnaast is er nog de Tegemoetkoming Ondernemers Getroffen Sectoren (TOGS-regeling), de Tijdelijke overbruggingsregeling zelfstandige ondernemers (Tozo) en verruimde Bbz-regelingen.
Naast deze regelingen nemen ondernemers zelf op eigen initiatief ook maatregelen, zoals minder inzet van flexibele arbeidskrachten, minder inkoop van voorraden en diensten en verruiming van (bank)kredieten. Zou verandering van rechtsvorm nu als een regeling kunnen gelden om in deze crisistijd te gebruiken?
Ondernemings- (rechts)vorm
In het MKB zijn er diverse vormen waarin je een onderneming kan uitoefenen, o.a. de eenmanszaak (ez), vennootschap onder firma (vof), besloten vennootschap (bv), naamloze vennootschap (nv), commanditaire vennootschap (cv). Het veranderen/wisselen van (rechts)vorm heeft verschillende doelstellingen. Een doelstelling voor sommige branches is dat het vanzelfsprekender is als je de onderneming in een bv uitoefent. Bij expansie/groei van een onderneming (als doelstelling) is verandering van ondernemersvorm dit het beste mogelijk door samenwerking met meerdere natuurlijk personen/vennoten, zoals bij de overgang van de eenmanszaak naar de vof het geval is. Echter voor veel ondernemers is de switch een actie/doelstelling op het gebied van kostenbesparing, veelal op de winstbelasting.
De winst bij de eenmanszaak wordt via de inkomstenbelasting belast, bij de bv en nv o.a. middels de vennootschapsbelasting. Bij een bepaalde hoogte van ondernemingswinst is er een omslagpunt te bepalen waarin het voordeliger voor een ondernemer is om de winst te laten belasten in de vennootschapsbelastingsfeer i.p.v. de inkomstenbelasting. Visa versa is ook mogelijk. Een ondernemer zal goed moeten nadenken met een langere termijnplanning of tijdstip van omzetting ondernemersvorm zich (nu) voordoet.
Verkoop, inbreng
Bij de verandering van vorm van de ez naar de bv is dit mogelijk door verkoop van de onderneming of middels een ‘inbreng’ van de ez in de bv. Dit inbrengen kan ruisend of geruisloos. Kort en bondige taal betekent ruisend: afrekenen en zo goed als met schone lei beginnen, geruisloos betekent: waar de ez stopt, gaan we in de bv mee verder (zelfde boekwaarden).
Als ondernemer zit er een bedenk- en ‘regeltijd’ aan het switchen van rechtsvormen. Bij de inbreng van de ez in de bv heeft een ondernemer in een boekjaar tot en met 31 maart de tijd nog om met terugwerkende kracht per 1 januari formeel te zijn ‘omgezet’. Deze termijn wordt het liefste gebruikt, omdat er anders halverwege het boekjaar, 2 boekhoudkundige jaareindes zijn en alles dubbel gemaakt moet worden (balansen, rapporten, etc.). Tevens moet de belasting over de winst geheven worden, deels bij de inkomstenbelasting en deels bij de vennootschapsbelasting. Dit geeft moeilijke berekeningen en onnodig gedoe en kosten. Immers een volledig boekjaar in een bepaalde rechtsvorm is veel overzichtelijker.
Voor 2020 is nu in de huidige coronacrisis ook een tijdelijke maatregel voor de inbreng van de ez in de bv ingevoerd. In plaats van 31 maart, heeft een ondernemer nu de tijd tot 30 juni 2020 om met terugwerkende kracht naar 1 januari 2020 te gaan voor omzetting/ inbreng ez in de bv. Dit geldt tevens voor het uit de bv gaan, terug naar de ez. Deze regel is geldig als het boekjaar gelijk is aan het kalenderjaar. Indien het boekjaar en kalenderjaar niet gelijk zijn, dan is deze maatregel niet altijd van toepassing. Deze goedkeuring staat in het Besluit noodmaatregelen coronacrisis. Voor de fiscale bedrijfsfusie, juridische fusie en juridische splitsing is een vergelijkbare goedkeuring vrijgegeven.
Veranderen van rechtsvorm verstandig?
Lastige vraag nu. Het antwoord moet niet alleen afhangen van de huidige omstandigheden van de situatie waarin ondernemers zich nu begeven. Het veranderen van rechtsvorm is een lange(re) termijn besluit, waarin deze crisis gedeeltelijk invloed op kan hebben. Ondernemingen die ondanks de crisis eenzelfde gang van zaken hebben, omzetten behalen en ondanks de maatregelen hun winsten niet zien verdampen, staat in principe niets in de weg om de beslissing van rechtsvormverandering door te voeren. Wellicht zijn de diverse noodmaatregelen van de overheid voor zzp’ers en ez nu nog aantrekkelijk en geeft dit stof tot nadenken voor het eventueel uitstellen van omzetting rechtsvormen. Voor een juiste overweging is het raadzaam om partijen zoals accountants, fiscalisten en juristen te raadplegen, ook zonder corona. Een mooie uitkomst is dat de ondernemer nu langer bedenktijd en tijd in uitvoer heeft om de switch met terugwerkende kracht per begin dit jaar nog ‘geruisloos’ te maken.
Dit artikel is geschreven door Mark Durand, accountant.