Veel ondernemers zijn op huwelijksvoorwaarden gehuwd. Een reden hiervoor is vaak de echtgenoot van de ondernemer te beschermen tegen schuldeisers van de onderneming. Een andere reden is om de continuïteit van de onderneming van een van de echtgenoten ingeval van een echtscheiding te waarborgen.

In sommige huwelijksvoorwaarden is een periodiek verrekenbeding overeengekomen. Dit beding is bedoeld om bij huwelijken waarbij de vermogens gescheiden zijn het inkomen wel te delen. Vaak wordt hiervoor gekozen in de situatie dat de ene echtgenoot vanwege de opvoeding van de kinderen minder gaat werken en daardoor minder of niet kan sparen terwijl de andere echtgenoot volledig blijft werken. Een ander motief kan zijn om winsten uit een onderneming van de ene echtgenoot voor de helft naar de ander over te hevelen, zodat die bedragen buiten het bereik van eventuele schuldeisers van de onderneming blijven.

Bij een echtscheiding leidt een niet uitgevoerd periodiek verrekenbeding vaak tot problemen.

Wat is een periodiek verrekenbeding?

In veel huwelijksvoorwaarden is overeengekomen, dat de vermogens van de echtgenoten gescheiden blijven. Iedere echtgenoot heeft zijn of haar eigen vermogen. Er is geen gemeenschappelijk vermogen.
Door een periodiek verrekenbeding in de huwelijksvoorwaarden overeen te komen, wordt het overgespaarde inkomen jaarlijks gedeeld terwijl sprake blijkt van gescheiden vermogens.

Onder overgespaard inkomen wordt verstaan het inkomen minus de huishoudelijke uitgaven. Het is van belang om te weten wat overgespaard inkomen is, omdat alleen dit ‘overgespaarde’ inkomen op grond van het periodiek verrekenbeding met elkaar moet worden gedeeld.

Het begrip inkomen wordt in de huwelijksvoorwaarden vaak specifiek omschreven. Men kan ervoor kiezen om onder meer inkomen uit een dienstbetrekking, inkomen uit een onderneming, werkelijk genoten inkomen, dividend uit de eigen B.V. of zogeheten stakingswinsten onder het begrip inkomen te laten vallen. Als in de huwelijkse voorwaarden niet is overeengekomen wat als inkomen moet worden gezien, schrijft de wet voor dat al het inkomen als inkomen zal gelden.
In de huwelijksvoorwaarden is ook veelal overeengekomen wat onder huishoudelijke uitgeven moet worden verstaan.

Voor- en nadelen van een periodiek verrekenbeding

Het voordeel van een periodiek verrekenbeding is, dat de ontvangende echtgenoot al vanaf de eerste verrekening over een eigen vermogen beschikt. Het nadeel van een periodiek verrekenbeding is, dat jaarlijks ook daadwerkelijk verrekend moet worden.
De praktijk leert dat het er vrijwel nooit van komt. Verrekenen is een zakelijke aangelegenheid en is lastig als de omschrijving van inkomen en huishoudelijke uitgaven in de huwelijksvoorwaarden voor meerdere uitleg vatbaar is. Zeker als een van de echtgenoten een onderneming heeft, is het niet eenvoudig om te berekenen wat het overgespaarde inkomen is.

Periodiek verrekenbeding niet uitgevoerd; wat nu?

Veelal is aan het periodiek verrekenbeding geen uitvoering gegeven. Gevolg hiervan is, dat er een bewijsvermoeden ontstaat. Deze houdt in, dat bij het einde van het huwelijk ervan wordt uitgegaan dat het aanwezige vermogen van beide echtgenoten gezamenlijk wordt gezien als te verrekenen vermogen. Een situatie vergelijkbaar met een algehele gemeenschap van goederen. Alleen als het aantoonbaar is dat een gedeelte van het vermogen toebehoort aan een van de echtgenoten wordt dat gedeelte buiten de verrekening gehouden. Hiervan kan bijvoorbeeld sprake zijn ingeval van een erfenis of schenking waarop een uitsluitingsclausule van toepassing is.

Het bewijsvermogen heeft dus tot gevolg, dat het aanwezige vermogen bij helften tussen de echtgenoten wordt verdeeld ingeval van een echtscheiding.

Vervalbeding is niet geldig

In oude huwelijksvoorwaarden staat nog wel eens een vervalbeding. Hierin is bepaald dat na een aantal jaren verrekening niet meer mogelijk is. Er is echter rechtspraak waarin is beslist, dat verrekenvorderingen tussen echtgenoten tijdens de huwelijkse periode niet verjaren. Een vervalbeding is volgens de rechter onaanvaardbaar. Na het einde van het huwelijk is er sprake van een verjaringstermijn van drie jaar.

Inhalen verrekeningen

Als blijkt, dat geen uitvoering is gegeven aan het periodiek verrekenbeding, dan komt de vraag op of het verrekenbeding kan worden ingehaald.

Heeft u niet jaarlijks verrekend en wilt u dit repareren? Dan adviseren wij om contact op te nemen met uw notaris. Deze zal in een vaststellingsovereenkomst de verrekening van de afgelopen jaren alsnog vastleggen. Wij merken op, dat vaak een gecompliceerde berekening moet worden gemaakt. Met een vaststellingsovereenkomst kan worden voorkomen dat bij echtscheiding het vermogen bij helfte moet worden verdeeld.

Beoordeel uw huwelijksvoorwaarden regelmatig

Bij het opstellen worden huwelijksvoorwaarden afgestemd op de wensen en de persoonlijke en financiële situatie op dat moment. Door wijzigingen van wetgeving, rechtspraak of belangrijke wijzigingen in de levenssituatie kan een situatie ontstaat de huwelijksvoorwaarden niet meer aansluiten bij de huidige situatie.

Laat de huwelijksvoorwaarden een keer door ons beoordelen. Als wij constateren dat geen uitvoering is gegeven aan een overeengekomen periodiek verrekenbeding dan zullen wij u doorverwijzen naar een notaris die u verder kan adviseren over het eventuele aanpassen van de huwelijksvoorwaarden en het opstellen van een vaststellingsovereenkomst.

Heeft u vragen naar aanleiding van deze blog? Neem dan gerust contact op met een van onze belastingadviseurs of juristen.

Peter van der Hoeven, Manager Salaris & Advies

Peter van der Hoeven - Belastingadviseur