Er zijn verschillende manieren om een onderneming te eindigen. Wanneer de onderneming geen baten meer heeft, dat wil zeggen dat de rechtspersoon geen activiteiten meer uitvoert, geen bezittingen meer heeft en er ook geen zicht meer op is, dan is turboliquidatie de gangbare weg.
Met het grote aantal ondernemingen dat op dit moment in financiële problemen verkeert, bestaat de angst dat veel ondernemers onterecht de weg van turboliquidatie gaan bewandelen. Om misbruik te voorkomen ligt er een nieuw wetsvoorstel. Het wetsvoorstel Tijdelijke wet transparantie turboliquidatie is recentelijk bij de Tweede Kamer ingediend. Hiermee wordt beoogd malafide beëindigingen van rechtspersonen via turboliquidatie te voorkomen.
Een turboliquidatie is – het woord verraadt het al een beetje – een snelle manier om een B.V., stichting of andere rechtspersoon te liquideren. Van deze regeling wordt veel gebruik gemaakt. In 2018 is 89% van de opgeheven rechtspersonen beëindigd via turboliquidatie. De wijziging is urgent door een verwachte toename aan turboliquidaties als gevolg van de economische gevolgen van corona. Een enkel besluit van de Algemene Vergadering is voldoende voor ontbinding bij turboliquidatie en hiermee wordt een (tijdrovende) vereffening voorkomen.
Het wetsvoorstel dat is ingediend, voorziet in een verantwoordingsplicht voor het bestuur bij opheffing van de rechtspersoon, een uitbreiding van de regeling van het civielrechtelijk bestuur verbod en een inzagerecht voor schuldeisers. De voorgestelde wetswijzigingen zijn van tijdelijke aard – te weten twee jaar – met een al ingebouwde mogelijkheid om de regeling een meer permanent karakter te geven.
Verantwoordingsplicht door het bestuur
Binnen veertien dagen na turboliquidatie dient het bestuur de volgende stukken te deponeren:
- een balans en een staat van baten en lasten met betrekking tot het boekjaar waarin de rechtspersoon is ontbonden en het voorgaande boekjaar als er op het moment van ontbinding over dat jaar nog geen jaarrekening openbaar is gemaakt; en
- een beschrijving van de oorzaak van het ontbreken van baten op het tijdstip van de ontbinding en indien van toepassing, de wijze waarop de baten van de rechtspersoon te gelde zijn gemaakt en de opbrengsten zijn verdeeld en de redenen waarom een schuldeiser of schuldeisers geheel of gedeeltelijk onbetaald zijn gebleven; en
- de jaarrekeningen welke nog niet openbaar zijn gemaakt, terwijl daartoe wel een wettelijke verplichting was.
De niet-naleving van de verantwoordingsplicht levert een economisch delict op.
Uitbreiding van de regeling van het civielrechtelijk bestuursverbod
De rechtbank kan op verzoek van het openbaar ministerie een bestuursverbod opleggen aan de bestuurder als:
- niet voldaan is aan bovenstaande verantwoordingsplicht; of
- de bestuurder doelbewust namens de rechtspersoon handelingen heeft verricht of nagelaten, waardoor één of meer schuldeisers aanmerkelijk zijn benadeeld; of
- in de twee daaraan voorafgaande jaren de bestuurder, ten minste tweemaal eerder betrokken was bij een faillissement van een rechtspersoon of bij een beëindiging van een rechtspersoon en hem daarvan een persoonlijk verwijt treft.
Inzagerecht voor schuldeisers
Indien niet voldaan is aan de verantwoordingsplicht door het bestuur dan wel dat de stukken onjuist of onvolledig zijn, krijgen schuldeisers een inzagerecht.
Andere mogelijkheden voor schuldeisers
Altijd blijft de mogelijkheid voor schuldeisers open staan om de rechter te verzoeken alsnog over te gaan tot vereffening, het faillissement van de rechtspersoon aan te vragen dan wel de bestuurder aansprakelijk te stellen.
Op 14 september 2022 staat nu de eerste behandeling gepland in de Tweede Kamer, maar het zal nog even duren voordat het wetsvoorstel definitief is.
Uiteraard houden wij u hiervan op de hoogte en helpen u graag verder als de situatie van een turboliquidatie zich voordoet.
